Okres powojenny to czas dotkliwych braków taborowych. Po uruchomieniu sieci trolejbusowej w 1946 r. na bazie radzieckich trolejbusów pojawiła się konieczność zakupu nowych pojazdów. Zwrócono się w kierunku Europy Zachodniej. Rozważano trolejbusy produkcji angielskiej, ostatecznie wybrano jednak nowoczesne wówczas francuskie trolejbusy marki Vetra. Pierwsze z nich dotarły do Polski w 1947 roku.

Firma Vetra istniała w latach 1925-1964. Utworzył ją Alsthom jako towarzystwo celowe do budowy trolejbusów. W 1937 Alsthom przejął spółkę. W latach 30. produkowane były trolejbusy CS60, w Polsce obecne w Wałbrzychu, a w połowie lat 40. zaprezentowano nowy model VBR. Trolejbus posiadał stalową konstrukcję, silnik o mocy 130 koni, oś tylną firmy Renault i instalację pneumatyczną Westinghouse. Pojazdy Vetra były też sprzedawane na eksport, m. in. do Algierii, Maroka i Tunezji. W latach 60. likwidowano we Francji trolejbusy i firma Vetra zakończyła produkcję w 1964 r., po wykonaniu około 1700 trolejbusów.

Trolejbusy Vetra VBR posiadały 3-drzwiowe nadwozie o długości około 10 metrów, w którym znajdowało się około 40 miejsc siedzących. Silnik o mocy 130 KM umieszczono pod podłogą, pomiędzy osiami. Napędzana oś tylna była dwustopniowym mostem napędowym.

W kabinie kierowcy znalazły się trzy pedały, odpowiedniki samochodowego sprzęgła, hamulca i gazu. Jeden był po lewej stronie kierownicy i odłączał oporniki rozruchowe, a drugi był tak jak gaz - po prawej - i odłączał kolejne oporniki. Hamowanie było realizowane obcowzbudnie, co pozwalało na odzysk energii.

Sztywna oś przednia i most tylny trolejbusu. (źródło: książka J. Podoskiego o trolejbusach z 1958 r.).

Model VBRh bazował na VBR i odróżniał się od niego wysokością 2,9 m wobec 2,7 m. Literka "h" w nazwie oznaczała haute - wysoki.

W zestawieniu z trolejbusami JaTB, Vetry posiadały nowocześniejszą, dużo trwalszą, w pełni stalową karoserię. Dodatkową zaletą była większa liczba drzwi.

Do Warszawy trafiła partia 15 szt. w 1947 r. (numery 31-45) oraz 10 szt. w 1949 r. (46-55).

W ramach stopniowej stalinizacji życia społecznego i gospodarczego w Polsce zerwano kontakty z państwami zachodnimi i zrezygnowano z importu Vetr. Zamiast nich tabor zasilać miały wozy z bloku wschodniego. Wyjątek zrobiono dla autobusów Chausson, które przez wiele lat importowano na potrzeby Warszawy.

W 1956 trzy Vetry z Warszawy przekazano do Wałbrzycha. Z kolei 4 szt. Vetr z Poznania wyprodukowanych w 1949 r. przekazano w 1960 roku do Warszawy.

Ponieważ Vetry były trolejbusami dobrej jakości, eksploatowano je przez kilkanaście lat. Zastąpiły je dopiero trolejbusy Škoda 9Tr, dostarczane w latach 60.

Jako ciekawostkę można dodać, że producent przewidywał jazdę autonomiczną trolejbusu z wykorzystaniem agregatu na bazie silnika Peugeot 202U, 1,2 l o mocy 30 KM, napędzającego prądnicę 16 kW, co pozwalało na jazdę z prędkością 10 km/h.

 Tabela dostaw:

Linki zewnętrzne:

Vetra (Omni-Bus, archiwum)

Opis trolejbusu na stronie Lubus

Zdjęcia trolejbusów Vetra kursujących w rejonie Paryża na flickr

Więcej informacji o trolejbusach w książce: Pudło J., Trolejbusy w Polsce, Księży Młyn, Łódź 2011